Duurzame kleding: waarom zou je de moeite doen?

Take a look in the mirror and ask yourself: “What do I truly find important? Does my wardrobe represent my values?” vroeg @when_sara_smiles in één van haar fijne posts.

Jarenlang was ik niet per se een modemeisje, want ik heb er simpelweg geen gevoel voor (maar ook niet de zin, tijd en energie om zoveel effort te stoppen in zoiets als mijn kleding en accessoires) máár bleef ik wel kleding kopen. Cheap, fast fashion, soms bij H&M, soms bij Costes, Asos, Zara, NA-KD en soms zelfs bij Primark. Ik bleef kopen, omdat ik eigenlijk nooit echt tevreden was. Ik bleef kopen, omdat ik continu bij de modemeisjes weer iets nieuws zag dat ik ook wilde proberen, maar uiteindelijk vaak niet eens mijn stijl was. Ik bleef kopen, gewoon… omdat het kon. Omdat het verslavend werkte. Omdat het normaal leek te zijn. Omdat iedereen het doet. En anno nu: omdat social media je bombardeert met nieuwe trends, nieuwe merken, nieuwe fashion-influencers en nieuwe dingen die je écht moet hebben om mee te kunnen komen (onzin!).

En weet je? Ik had tot vorig jaar echt, werkelijk, geen FLAUW idee hoe schadelijk dit kon zijn. Niet per se voor de portemonnee, immers: een shirtje is soms maar 20 euro, of zelfs 10, of zelfs 3 in de sale… maar vooral voor de wereld. Voor het klimaat, voor het milieu, en voor de mensen die onze goedkope kleren maken. Ik wist het niet, en het voelt zó dom en naïef om dat zo te zeggen: but it’s true. Ik was er nooit mee bezig geweest. Ik had waarschijnlijk ook, bewust of onbewust, mijn ogen er voor gesloten. Je ziet het namelijk niet aan zo’n leuk broekje dat in een mooie, ruime, open Zara winkel ligt. Je ziet het niet aan de vrolijke meisjes achter de kassa in de H&M, die netjes pauze krijgen en een redelijk uurtarief. Het lijkt allemaal niet zo’n probleem. Maar de wereld die erachter verscholen gaat, is niet licht. En ook niet vrolijk. En al helemaal niet rechtvaardig. Hij is donker, pikzwart, en diepbedroevend. Klinkt dat overdreven? I wish it was.

My wardrobe definitely did not represent my values.

Sterker nog, ik wist niet eens zo goed wat mijn waarden op dit gebied waren. Ik had er gewoon nog nooit over nagedacht. Totdat ik de volgende feiten las, ze tot me liet doordringen, en mezelf bepaalde vragen moest stellen die ik écht niet meer kon ontwijken:

—> Vind ik het oké dat de mensen die mijn kleren maken met gevaar voor eigen leven in een aftandse fabriek werken voor 10 cent? (Jonge) moeders, die hun kinderen er niet eens te eten van kunnen geven? Vaders, die hun kinderen soms tijden niet zien omdat ze zulke idioot lange dagen maken?

—> Past het bij mijn waarden dat de microscopisch kleine deeltjes van mijn synthetische kleding die in de was worden weggespoeld en uiteindelijk in de oceaan terecht komen, op massieve schaal bijdragen aan de vervuiling van niet alleen het milieu maar ook onze gezondheid? Is dat iets waar ik me goed bij kan voelen? Is dat het kopen van een leuk, fashionable truitje, echt waard?

—> En nu er ruim 57.000 mensen meekijken op dit kleine stukje online ruimte: wil ik DÁT promoten in ruil voor een bedrag dat de makers van die leuke hippe jurkjes, schoenen en tassen nóóit te zien zullen krijgen? Is dit de boodschap die ik wil uitdragen naar anderen, wil ik mensen bewust ‘influencen’ met bovenstaande principes? Wil ik er voor zorgen dat anderen óók jurkjes gaan kopen die allemaal gaan bijdragen aan de vervuiling van de planeet waar onze kinderen notabene op opgroeien?

Oef. Slik.

Dit is geen kritiek op jou, of misschien ook wel

Misschien was jij ook niet bewust van deze problemen die komen kijken bij onze snelle (fast fashion) consumptie maatschappij. Daarom schrijf ik deze (blog)post. Niet om iemand die zich er ook niet bewust van is te bekritiseren, of om mezelf als verheven te presenteren… want God knows dat ik zéker geen heilige ben op dit gebied. Laatst nog, kocht ik na al tijden duurzaam te hebben geleefd en geconsumeerd, uit gemak tóch maar weer Zeeman rompertjes voor Caiden, onder het mom van allemaal zwakke verhalen die ik mezelf vertelde:

• Deze rompertjes heeft hij altijd gehad en van deze weet ik zeker dat ze hem goed zitten (alsof andere rompers die wel duurzaam zijn niet goed kunnen zitten… puur gemakzucht)
• Hij maakt ze zo snel vies dat het echt zonde van het geld is om meer uit te geven aan iets wat maar zo kort gedragen wordt (hij draagt ze helemaal niet zo kort, zijn oude – inmiddels te kleine – Zeeman rompers heeft ie maaanden aan gehad, en bleef hij gewoon dragen als ze vlekken hadden die er niet meer uitkwamen. Who cares? Bovendien: zonde van het geld om ethische werkomstandigheden en een beter klimaat te steunen? Natuurlijk niet!)
• Ik kan niet echt goede, leuke, duurzame rompers vinden (bullshit, heb gewoon helemaal de tijd niet genomen en ook niet om hulp gevraagd aan anderen die er ervaring mee hebben)

En weet je: ik vergeef het mezelf. Want je moet ergens beginnen, en schijnbaar vind ik het makkelijker om te beginnen bij mijzelf en mijn man, dan bij mijn kind. So be it. Kleine stapjes. We leven al zo anders dan dat ik in de 15 jaar hiervoor heb gedaan, met zoveel minder vlees, zoveel minder consumptie, zoveel bewuster, dat ik daar niet anders dan trots op kan zijn. Ik verwacht dus ook helemaal niet dat iedereen ineens volledig duurzaam gaat leven. Zeker niet als je je, net als ik hiervoor, helemaal niet bewust was van deze issues. Verwacht dat ook niet van jezelf: het is niet haalbaar om in 1 x die ommezwaai te maken (want je zal terugvallen in je oude patronen – wat echt, zó zonde zou zijn.)

Maar: wanneer je eenmaal je ogen geopend hebt… Wanneer je je eenmaal bewust bent van de werkelijke impact van de fast fashion industrie. HOE kun je dan nog zo doorgaan? Ik in ieder geval niet. Ik kan mezelf niet recht in de spiegel aankijken terwijl ik weet waar ik mee bezig ben. En ik wil jou inspireren ook bloedeerlijk naar jezelf te worden. NIET om het perfect te gaan doen. Maar om een stapje in de goede richting te gaan zetten.

Lekker makkelijk praten

En als je nu denkt: ja, dat is makkelijk praten als je je al die dure, duurzame kledingmerken kan veroorloven… dan begrijp ik je gevoel. Ik vind het ook, nog steeds, bizar veel geld om 250 euro uit te geven aan een broek of een vest. Maar ik kán het wel als ik dat wil, dus ik snap heel goed dat ik daarin ‘priviliged’ ben.

Ik wil er toch 2 dingen over zeggen:

1. Besef alsjeblieft: dit zijn eigenlijk NORMALE prijzen en wat het feitelijk kost om een goed, kwalitatief stuk kleding te maken, met natuurlijke (!) materialen, de mensen die eraan meewerken fatsoenlijk uit te betalen onder gezonde omstandigheden, en iedereen in het proces recht te doen. Dit is wat het kost, of we dat nu leuk vinden of niet. Dat wat het kost bij de fast fashion winkel, is NIET een normale prijs. Dat is een stuntprijs waarvoor heel veel mensen (en bovendien: het milieu, en dus indirect nóg meer mensen) voor moeten lijden.
2. Er zijn nog zoveel meer opties dan enkel nieuwe duurzame kleding shoppen:
   – langer doen met je huidige kleding (waarom denken we ieder seizoen of zelfs ieder jaar nieuwe dingen nodig te hebben?)

   – het geld wat je normaal zou uitgeven aan een Bershka jas hier en een Asos broek daar, sparen en 1 x per bijv. kwartaal iets duurzaams kopen

   – tweedehands kopen! Marktplaats, Vinted, United Wardrobe, Vestiaire, of toffe Instagram initiatieven zoals @melis.visionaryvintage… de mogelijkheden zijn eindeloos.

Samen kunnen we werkelijk een verschil maken

Ik weet ook hoe makkelijk je kunt denken ‘ach, dat ene shirtje’, en wellicht het gevoel hebt dat jouw bijdrage toch niet zoveel verschil maakt. Maar je weet zelf ook wel: net als die ene euro sparen, dat ene tientje aan de collectebus meegeven, of zelfs dat dubbeltje overmaken op Giro555 wanneer er zich een ramp heeft voltrokken… het-maakt-verschil. Want als je buurvrouw dit ook doet, en je partner ook, en samen met jullie nog tientallen, honderden, duizenden, miljoenen mensen… dan maakt het AL HET verschil.

Zelf vergeet ik ook nog veel dingen: zo kocht ik bijna een nieuw dekbedovertrekset (is dat een woord?) zonder over duurzaamheid na te denken. Het zit schijnbaar nog niet zó in mijn systeem dat het automatisch gaat. Net als dat ik nog vaak groente in plastic koop (komkommer met plastic eromheen, spinazie in zak, etc.) of soms onnodig het water lang aan laat staan. Zonder erover na te denken. Maar het is een proces. Een proces met een lange adem die wellicht niet direct voldoening geeft. Je ziet er niet direct resultaat van en dat maakt het soms lastig. Maar hoe meer je erover leest, hoe meer je openstaat voor de (harde) realiteit van o.a. de fast fashion industrie… hoe meer je waarschijnlijk voor jezelf weet wat het juiste is om te doen.

Ik heb dat gevoel in ieder geval wel.

Tell me: hoe staat dit er bij jou voor? Waar koop jij je kleding? En hoe voel je je daarbij?